एक eye-opening प्रवास !

 कालच्या एवढा सुखावणारा कळवा-डोंबिवली प्रवास आधी कधीच झाला नव्हता...खरंतर सकाळी १० ला घराबेहेर पडलेले मी कळवा - ठाणे - कुर्ला - कालिना - कुर्ला stn असं करत आता डोंबिवली कडे प्रवास करत होते. त्यात कलिनाच्या traffic ने डोकं उठवलेलं...डोंबिवली लोकल डोळ्यांसमोरून मला टाटा करत गेली त्यामुळे Jab We Met मधल्या करीना सारखी अवस्था झाली माझी...आता fast train साठी bridge चढायचा म्हणजे आणखी कटकट आणि कुर्ल्याला Fast local मध्ये चढायचं हे त्याहून दिव्य ! पण काहीही करून ५.३० पर्यंत गाण्याच्या rehersal साठी डोंबिवलीला पोहोचणं must होतं. गर्दीमुळे एक ट्रेन सोडायला लागल्यावर मोठा निर्धार करून पुढच्या train मध्ये सगळ्यात आधी चढणारी मी होते ! काहीसा अभिमानच वाटला स्वतःचा ! बसायला मिळेल हि अपेक्षा माझ्या मनाला शिवून सुद्धा गेली नाही. थोडे धक्के खात का होईना, without शिव्या-शाप , भांडणं मला उभं राहायला मिळाला इथेच मी भरून पावले. "Fast Train" सुसाट धावत होती. ठाणे cross केल्यावर 'अतिदक्षता' विभागाच्या कर्माचाऱ्याप्रमाणे मी आधीच पुढे जाऊन उभी राहिले ; डोंबिवलीला उतरण्यासाठी म्हणून. कळवा cross केलं आणि मग मेघादूतासाराखा "October Rain" अचानक आपलं दर्शन देऊ लागला आणि माझं पुढचं वाक्य होतं "Oh shit, मी छत्री विसरले  !" पण train पारसिकच्या बोगद्यात शिरली आणि डोंगराने डोळयांच पारणं फेडलं ! काय सुंदर नजारा होता ! वा वा ! 'तू जोरात धावतेस की मी' असं म्हणत काळेभोर ढग ट्रेन शी जणू स्पर्धाच करत होते ! एका शुभ्र ओढणीच्या आडून कोवळ्या वयातल्या मुलीने लाजून 'एखाद्याला' चाहूल द्यावी अश्यागत ते 'जलपटल' वाऱ्याच्या झुळुकी बरोबर अव्याहतपणे पुढे पुढे सरकत होते. 'डोंगर' आणि 'ढगांची' 'black and white chemistry' तर काही औरच होती ! त्या सुंदर वातावरणाचा जास्तीत जास्त अनुभव घेता यावा म्हणून तो वळणावळणाचा रस्ता डोंगराभोवातीच घिरट्या घालत होता. पक्षी एकजुटीने पण स्वच्छंदपणे उडत होते. डोंगरावरची निळी, पिवळी, पांढरी घरं त्या दृश्यावर sparkle colours शिंपडत आहेत की काय असं वाटलं ! आणि अचानक माझ्यातला जुना चित्रकार पुन्हा जागा झाला. त्यावेळी तर तिथे चित्र काढणं शक्य नव्हतं. म्हणून जेवढं साठवता येईल तेवढं ते चित्र मी डोळ्यात साठवून ठेवण्याच्या प्रयत्नात होते. तेवढ्यात असं जाणवलं की शाळेत, drawing class मध्ये मी अनेक चित्र काढली, रंगवली. सगळी काही superclass नव्हती. काही चित्र मला आवडली , काही माझ्या बाईंना , काही शाळेतल्या drawing hall च्या भिंतीवर विराजमान झाली, तर काही खास म्हणून माझ्या file मध्ये मोठ्या प्रेमाने जपून ठेवली गेली...आजच्या समोरच्या दृश्यातले डोंगर, पक्षी , वळणावळणाचा रस्ता , ढग , घरं हे सगळं माझ्या "त्या" चित्रांमध्ये पण होतं ! पण मग आपोआप तुलना केली गेली की चौथीत-पाचवीत काढलेल्या 'त्या' चित्रांमधले डोंगर टोकदार त्रिकोणी होते ; पण 'हा' नाही, 'ते' पक्षी अगदी शिस्तीत रांगेने उडायचे पण हे तर 'free-birds' आहेत; अनेक 'C' एकत्र करून आमचा ढग तयार व्हायचा; पण ह्यांना तर ठराविक आकारच नाही ! हे असं कसं ??? शाळेत चित्राचा एक प्रकार म्हणून free-hand drawing शिकवलं जातं पण "drawing freely म्हणजे तुम्हाला हवं तसं , तुमच्या प्रत्येकाच्या imagination प्रमाणे साचेबद्ध चौकटीच्या बाहेर जाऊन चित्र काढा. तुम्हाला वाटेल तसं पण वाट्टेल तसं नाही !" असं का नाही सांगितलं जात ? असं एक विचार मनाला टोचून गेला. आणि  'Intermediate Drawing Exam मध्ये B Grade' तर आपण मिळवली पण ती चित्र 'काढून'; 'साकारून' नाही ह्याची खंतदायक जाणीव झाली !